شرایط پیچیدهٔ دندانی در مورد پوسیدگی‌ها و بیماری‌های پریودنتال می‌تواند با مسواک‌زدن منظم با خمیردندان فلورایددار کاهش یابد.
فلوراید خمیردندان همان عامل مهم در مسواک‌زدن برای کنترل پوسیدگی‌هاست، چرا که فلوراید جهت پیشگیری، کنترل و توقف پوسیدگی‌ها به‌کار می‌رود. غلظت‌های بالاتر فلوراید در خمیردندان منجر به کنترل بهتر پوسیدگی‌ها می‌شود.
در مورد کنترل بیماری لثه حذف فیزیکی پلاک عامل مهم است، چون باعث کاهش پاسخ التهابی لثه و بیماری‌های بعدی می‌شود. بعضی خمیردندان‌ها شامل ترکیباتی‌اند که موجب کاهش پلاک، جینجیویت و لثه‌های خونچکان می‌شود.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در صورت پیروی از اصول زیر، عمل پیشگیری‌کنندهٔ مسواک‌زدن می‌تواند به حداکثر برسد:
- مسواک‌زدن باید به محض بیرون آمدن اولین دندان شیری شروع شود
- مسواک‌زدن باید حداقل دوبار در روز انجام شود: هنگام شب آخرین کار قبل از خواب تمیزکردن دندان‌ها باشد و حداقل یک بار دیگر در طول روز نیز مسواک زده شود
- بچه‌های زیر سه سال باید از یک خمیردندان با حداقل فلوراید ۱۰۰۰ ppm استفاده کنند
- بچه‌های زیر سه سال نباید بیش از یک لایه نازک از خمیردندان مصرف کنند (یک لایه نازک از خمیر که کم‌تر از سه-چهارم مسواک را بپوشاند) و نباید اجازه داد که خمیردندان را از تیوب آن بخورند یا لیس بزنند
- خمیردندان فلورایددار خانوادگی (۱۳۵۰–۱۵۰۰ قسمت در میلیون فلوراید – ppmF) به عنوان مؤثرترین کنترل‌کنندهٔ پوسیدگی‌ها برای تمام بچه‌ها به‌جز آن‌هایی که خمیردندان را می‌خورند، شناخته شده است. توصیه باید در مورد نظارت بزرگسالان داده شود و مقدار کمی از خمیردندان باید استفاده شود
- بچه‌های بین سه تا شش سال نباید بیش از به‌اندازهٔ یک نخود از خمیردندان استفاده کنند
- باید بچه‌ها تا حداقل هفت‌سالگی هنگام مسواک‌زدن توسط یک بزرگسال به آن‌ها کمک شود یا تحت نظارت باشند و نباید به آن‌ها اجازه داده شود که خمیردندان داخل تیوب را بخورند یا بلیسند
- نباید دهان را با مقدار زیادی آب بعد از مسواک‌زدن شست و خارج‌کردن خمیردندان اضافی ارجح است
- شستن دهان با آب و دهانشویه‌ها (شامل دهانشویه‌های فلوراید) بلافاصله بعد از مسواک‌زدن، فلوراید جمع‌شده در خمیردندان باقی‌مانده را می‌شوید، در نتیجه آن را رقیق و اثر پیشگیری‌کنندهٔ آن را کاهش می‌دهد. به همین خاطر نباید از دهانشویه بعد از مسواک‌زدن استفاده کرد
- روش مسواک‌زدن کنونی بیمار ممکن است نیاز به اصلاح داشته باشد تا حذف پلاک به حداکثر برسد، برای همین نیاز به تمیزکردن قاعده‌مند تمام سطوح دندانی تأکید کنید. روش مسواک‌زدن بخصوصی وجود ندارد که از بقیهٔ روش‌ها بهتر باشد
- قرص‌های آشکارساز می‌توانند جاهایی را که تمیز نشده‌اند نشان دهند
- مسواک‌زدن با یک مسواک با سر کوچک و پرزهای متوسط کاراتر است (ISO 20126: 2012)، (V)
هرچند که شواهدی وجود دارد که بعضی مسواک‌های برقی (با یک عمل چرخشی، نوسانی) می‌توانند برای کنترل پلاک از مسواک‌های دستی مؤثرتر باشد، احتمالاً مسألهٔ مهم‌تر این است که مسواک، دستی یا برقی، هر روز دو بار به صورت مؤثر استفاده شود. تمیزکردن کامل ممکن است حداقل دو دقیقه طول بکشد.
[…] میزان فلوراید پیشنهادی در خمیردندان برای بزرگسالان حداقل ۱۳۵۰ ppm و برای کودکان حداقل ۱۰۰۰ ppm است. […]
[…] آخرین و معتبرترین توصیهٔ سازمان سلامت جامعهٔ انگلستان … پیشنهاد می‌کند که بعد از مسواک‌زدن با خمیردندان فلورایددار (دارای حداقل ۱۳۵۰ ppm فلوراید برای افراد بزرگ‌تر از ۷ سال و حداقل ۱۰۰۰ ppm فلوراید برای افراد کوچک‌تر از ۷ سال) تنها محتویات دهان خارج شود و دهان با آب شست‌وشو داده نشود تا میزان غلظت فلوراید حفظ شود. آخرین تحقیقات نیز نشان می‌دهند که مسواک‌زدن بدون فلوراید از پوسیدگی پیشگیری نمی‌کند؛ یعنی در واقع به نظر می‌رسد که «مسواک تنها نقش سیستم انتقال فلوراید به دندان‌ها را ایفا می‌کند». […]