پیوند به مطلب اصلی: https://www.nhs.uk/conditions/Root-canal-treatment
ترجمه: پدرام کریمی گودرزی
درمان کانال ریشه (اندودنتیکس) یک روش درمانی است که برای درمان عفونت داخل دندان (در سیستم کانال‌های ریشهٔ دندان) به کار برده می‌شود.
عفونت توسط باکتری‌هایی که داخل دهان هستند، ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها به دندان حمله می‌کنند. این فرایند می‌تواند توسط موارد زیر اتفاق بیفتد:
- پوسیدگی دندان
- ترمیم‌های نشت‌کننده
- تخریب ساختار دندان پس از ضربه‌خوردن، نظیر افتادن از ارتفاع
محتویات
ساختار دندان
دندان از دو قسمت تشکیل شده است: تاج که قسمت بالایی دندان است و در داخل دهان قابل دیدن است و ریشه که داخل استخوان قرار دارد و دندان را در جایش نگه داشته است.
از نظر ساختمانی دندان از قسمت‌های زیر ساخته شده است:
- مینا: قسمت سخت که بیرونی‌ترین لایه است
- عاج: قسمت داخلی‌تر که نرم‌تر بوده و بیش‌تر ساختار دندان را تشکیل می‌دهد
- سمنتوم: ماده‌ای سخت که روی ریشه را می‌پوشاند
- پالپ: بافتی نرم که مرکز دندان را تشکیل می‌دهد
سیستم کانال‌های ریشه از پالپ تشکیل می‌شود و از تاج دندان تا انتهای ریشه ادامه دارد. یک دندان می‌تواند بیش از یک کانال ریشه داشته باشد.
چه زمانی درمان ریشه مورد نیاز است
تنها زمانی این درمان لازم است که اشعهٔ ایکس دندانی نشان دهد پالپ دندان توسط باکتری‌ها مورد تهاجم و تخریب قرار گرفته است. زمانی که پالپ توسط باکتری مورد حمله قرار می‌گیرد، مرگ آن شروع می‌شود و به باکتری اجازهٔ تقسیم و پخش‌شدن می‌دهد.
علائم عفونت پالپی این مواردند:
- درد هنگام خوردن و آشامیدن غذا و نوشیدنی سرد یا گرم
- درد هنگام جویدن و یا گاززدن
- لقی دندان
زمانی که پوسیدگی پیشرفت می‌کند و دندان می‌میرد، این علائم هم از بین می‌روند و به نظر می‌رسد که دندان خوب شده است، در حالی که عفونت تمام کانال دندانی را فرا گرفته است.
علایم زیر به مرور خود را نشان می‌دهند:
- درد بازگشتی هنگام جویدن و یا گاززدن
- ورم لثهٔ کنار دندان عفونی
- خروج چرک از دندان عفونی
- ورم صورت
- تیره‌ترشدن رنگ دندان
زمانی که درد دندان به‌وجود می‌آید، مراجعه به دندان‌پزشک ضروری است. اگر دندان شما عفونی شده باشد، پالپ نمی‌تواند خود را ترمیم کند.
رهاکردن دندان به حال خود می‌تواند شرایط را بدتر کند و با گذشت زمان و گسترش عفونت در داخل دندان، شانس موفقیت درمان ریشه هم کم‌تر می‌شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها (داروهایی که برای درمان عفونت به کار می‌روند) در درمان عفونت‌های کانال ریشه مؤثر نیستند.
چگونه انجام می‌شود
برای درمان عفونت موجود در کانال ریشه، باید باکتری‌ها را به یکی از روش های زیر از بین برد:
- داخل کانال‌های ریشه از وجود باکتری تمیز شوند (درمان کانال ریشه)
- دندان آلوده را خارج کرد (کشیدن دندان)
به‌طور کلی بهتر است دندان را خارج نکرد و تا جایی که می‌شود توصیه می‌شود که دندان‌ها داخل دهان نگه داشته شود.
بعد از حذف باکتری‌ها و پرکردن کانال ریشه، باید تاج دندان را ترمیم کرد (با مواد ترمیمی ویا روکش). در اکثر موارد، بافت‌های متورم اطراف دندان خودشان ترمیم پیدا می‌کنند.
قبل از انجام درمان ریشه برای شما بی‌حسی موضعی تزریق می‌شود، بنابراین این فرایند نباید برای شما دردناک باشد.
به‌طور معمول درمان ریشه یک درمان موفق است. از هر ۱۰ دندان، ۹ دندان می‌توانند برای ۱۰ سال داخل دهان بمانند.
بهبودی پس از درمان کانال ریشه
بعد از دریافت درمان کانال ریشه، شما باید مواظب دندان‌تان باشید. باید از جویدن غذاهای سفت تا کامل‌شدن درمان‌تان پرهیز کنید.
بعد از درمان نهایی دندان و ترمیم آن، دندان شما نباید درد داشته باشد، ولی امکان دارد تا چند روز حساس باشد.
برای کاهش ناراحتی می‌توانید از مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن استفاده کنید. اگر پس از مصرف مسکن درد و تورم ادامه داشت، به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.
در اکثر موارد می‌توان با انجام کارهای زیر از نیاز به درمان ریشه جلوگیری کرد:
- رعایت بهداشت دهان مناسب
- پرهیز از مصرف بیش از حد غذاهای حاوی شکر
- ترک سیگار
در مورد سلامت دهان و دندان بیش‌تر بخوانید.
آخرین ویرایش این صفحه: ۱۱ تیر ۱۳۹۵
تاریخ ویرایش بعدی: ۱۰ تیر ۱۳۹۸
صفحهٔ بعد: درمان کانال ریشه: چگونه انجام می‌شود
