پیوند به مقالهٔ اصلی: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD002284.pub2/full
تاریخ انتشار اولیهٔ مقاله: ۸ مرداد ۱۳۹۵
ترجمه: حسین محمدرحیمی
سؤال این مقالهٔ مروری
استفاده از دهان‌شویهٔ فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و نوجوانان در مقایسه با دارونما (یک دهان‌شویهٔ بدون فلوراید فعال) و یا بدون استفاده‌کردن از فلوراید تا چه حد مؤثر و بی‌خطر است؟
پیشینه
پوسیدگی دندان یک مشکل سلامتی در سراسر جهان است که بر اکثریت کودکان و بزرگسالان تأثیرگذار است. میزان پوسیدگی دندان در داخل و بین کشورها متفاوت است، اما میزان پوسیدگی در کودکان گروه‌های اجتماعی و اقتصادی پایین‌تر (براساس درآمد، آموزش و اشتغال) بیش‌تر است. پوسیدگی دندان درمان‌نشده می‌تواند منجر به ازبین‌رفتن تدریجی بخش بالای دندان (تاج) شود که اغلب با درد شدید همراه است. ترمیم و جایگزینی دندان‌های پوسیده از حیث زمان و پول هزینه‌بر است و منابع عمده‌ای را در سیستم مراقبت‌های سلامتی مصرف می‌کند.
پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و نوجوانان به عنوان یک اولویت برای خدمات دندان‌پزشکی است و مقرون به صرفه‌تر از درمان است. استفاده از فلوراید، یک ماده معدنی که از پوسیدگی دندان پیشگیری می‌کند، گسترده شده است. علاوه بر مصرف فلوراید به‌طور طبیعی، فلوراید به آب آشامیدنی در برخی از مناطق اضافه شده است و در بسیاری از خمیردندان‌ها و در سایر محصولات که به درجات مختلف در سراسر جهان در دسترس است، فلوراید وجود دارد. به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانهٔ اضافی، فلوراید می‌تواند به‌طور مستقیم روی دندان، به‌شکل دهان‌شویه، قرص، وارنیش و ژل استفاده شود.
دهان‌شویهٔ فلوراید بارها تحت نظارت در برنامه‌های اجراشده در مدارس برای پیشگیری از پوسیدگی دندان استفاده شده است. مصرف دهان‌شویهٔ فلوراید تحت نظارت (بسته به سن کودک) یا بدون ناظر، باید به‌طور منظم باشد تا مؤثر واقع شود. روش توصیه‌شده شامل شست‌وشوی دهان به مدت یک تا دو دقیقه در روز با یک محلول حاوی فلوراید با غلظت کم، و یا یک بار در هفته یا هر دو هفته یک بار، با یک محلول غلیظ است. از آن‌جا که خطر بلع مقدار زیادی از فلوراید وجود دارد، دهان‌شویهٔ فلوراید برای کودکان کم‌تر از شش سال توصیه نمی‌شود.
این بررسی به‌روزرسانی مرور Cochrane از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و نوجوانان است که اولین بار در سال ۱۳۸۲ منتشر شد. ما تحقیقات موجود برای گروه سلامت دهان و دندان Cochrane را ارزیابی کردیم. شواهد موجود تا ۳ اردیبهشت ۱۳۹۵ به‌روز شده‌اند.
ویژگی‌های مطالعه
ما ۳۷ مطالعه که در آن بیش از ۱۵۰۰۰ کودک (شش ساله تا ۱۴ ساله) با دهان‌شویهٔ فلوراید یا دارونما (یک محلول بدون ماده فعال) تحت درمان قرار گرفتند و یا اینکه دارویی به آن‌ها داده نشد، را مورد بررسی قرار دادیم. تمام مطالعات استفاده تحت نظارت از دهان‌شویه فلوراید در مدارس را ارزیابی کرده بودند و همچنین دو مطالعه شامل استفاده در منزل بود. اکثر کودکان محلول سدیم فلوراید (NaF) دریافت کرده بودند که در مصرف روزانه از غلظت ۲۳۰ ppm فلوراید (ppmF) و در مصرف هفتگی یا دو هفته یک بار از غلظت بالاتر ۹۰۰ ppmF استفاده شده است. مطالعات انجام‌شده دو تا سه سال به طول انجامیده‌اند. گزارش‌ها بین سالهای ۱۹۶۵ و ۲۰۰۵ منتشر شده‌اند و مطالعات در چند کشور صورت گرفته‌اند.
نتایج کلیدی
این به روزرسانی مقالهٔ مروری تأیید کرد که استفاده تحت نظارت و به‌طور منظم از دهان‌شویهٔ فلوراید می‌تواند پوسیدگی دندان را در کودکان و نوجوانان را کاهش دهد. نتایج ترکیبی از ۳۵ آزمایش نشان داد که به‌طور متوسط کاهش ۲۷٪ در پوسیدگی، ازدست‌دادن دندان و پرکردن در سطوح دندان‌های دائمی با مصرف دهان‌شویهٔ فلوراید در مقایسه با دارونما و عدم مصرف دهان‌شویه وجود دارد. اگر کودکان از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنند و یا در مناطق آب حاوی فلوراید زندگی کنند نیز این مزیت دیده می‌شود. نتایج ترکیبی از ۱۳ آزمایش کاهش ۲۳٪ در پوسیدگی، ازدست‌دادن دندان و پرکردن در دندان‌های دائمی (نه سطوح دندان) با مصرف دهان‌شویهٔ فلوراید در مقایسه با دارونما و عدم مصرف دهان‌شویه وجود دارد. هیچ آزمایشی اثر شست‌وشو با فلوراید را روی دندان شیری بررسی نکرده است. ما اطلاعات کمی در مورد عوارض جانبی ناخواسته و یا در مورد چگونگی توانایی کودکان در سازگاری با استفاده از دهان‌شویه‌ها پیدا کردیم.
نتیجه‌گیری
استفاده تحت نظارت و منظم از دهان‌شویهٔ فلوراید به میزان زیادی منجر به کاهش در پوسیدگی دندان در دندان‌های دائمی کودکان شده است. ما اطلاعات کمی در مورد عوارض جانبی بالقوه و مقبولیت [دهان‌شویه] پیدا کردیم.
کیفیت شواهد
شواهد موجود برای دندان های دائمی از کیفیت متوسطی برخوردار است. این بدان معناست که ما نسبتاً در اندازهٔ اثر مطمئن هستیم. شواهد بسیار کمی به منظور بررسی اثرات نامطلوب در دسترس است.
